Project opgesteld door Jens Smekens & Maxime Maureau tijdens de STE(A)M-sessie.
De leerlingen onderzoeken voor een biotoop de onderlinge afhankelijkheid van verschillende organismen en de rol van biotische en abiotische factoren.
Eindterm: 6.34
De leerlingen gebruiken courante technische systemen duurzaam, veilig en ergonomisch.
Eindterm: 6.37
De leerlingen drukken zich op een creatieve manier uit en presenteren in het Standaardnederlands.
Eindterm: 2.7 & 2.10
De leerlingen lichten activiteiten toe in verschillende soorten ondernemingen en organisaties in de eigen leefomgeving.
Eindterm: 11.15
De leerlingen lichten activiteiten toe in verschillende soorten ondernemingen en organisaties in de eigen leefomgeving.
Eindterm: 4.1
Hoe kan je aan landbouw doen zonder de natuur te 'beschadigen'?
| Techniek | Voortaak Deze opdracht bereid je thuis voor om in de sfeer van het onderwerp te komen. a) Bekijk de foto. Welke vragen komen bij je op? Bijvoorbeeld: 'Voor wie/wat is dit goed? Voor wie/wat is dit slecht?' Bekijk de padlet via smartschool, er staan al enkele voorbeeldvragen op , om je op weg te helpen. b) Ga zelf op zoek naar een cartoon, een foto, een filmpje en/of schets zelf iets om de vragen en het bijhorende beeld dat bij je opkomt te versterken. c) Binnen dit project gaan we ook op bezoek bij een akkerbouwbedrijf. Noteer minstens twee vragen die jij zou willen stellen aan de boer. Plaats je antwoorden en beeldmateriaal op de padlet die ter beschikking staat op smartschool. |
| Media | Pen, papier en laptop(smartschool) en foto |
| Doelstelling | Je bereidt enkele vragen voor om in de sfeer te komen. Om na te denken over het beroep van boer en de mogelijkheden en de eventuele gevolgen voor de natuur. |
| Evaluatievorm | Je wordt beoordeeld op het tijdig opladen van je werk. |
| Techniek | Bedrijfsbezoek Samen met de leerkracht gaan we op bedrijfsbezoek bij een lokale boerderij die vooral aan akkerbouw doet. Jullie krijgen inzicht in zaken als: - Wat er moet gebeuren met het land en met welke middelen en machines? - Wanneer werkt de boer vooral op het land? - Heeft de boer zelf ideeën om de aanpak te wijzigen in zijn voordeel en dat van de natuur. - Hoe ziet de natuur er uit rondom de boerderij en akkers? - Wat is er te vinden op en rond die akkers van fauna en flora? - Temperatuur van de grond, de lucht, de zuurtegraad,... van de omgeving? Jullie voorbereide vragen over landbouw en effecten op de natuur kan je tijdens het bezoek stellen aan de boer. |
| Media | Pen, papier en eigen vragenlijst |
| Doelstelling | Bij het bezoek krijg je meer inzicht in de wisselwerking tussen techniek en kennis van natuur en de link met de maatschappij (handel). (ET 6.49) Je leert er dat de boer heel veel moet afweten van techniek en wetenschap en andere maatschappelijk relevante wetenschappen als economie, sociale zaken… . (ET 6.51) Je doet ook onderzoek naar de ruimte rond de boerderij, de biotoop die er is. (ET6.34) |
| Techniek | Onderwijsleergesprek We bespreken de foto in de klas. Welke goede en slechte dingen van de landbouw op de natuur komen naar boven? We gebruiken je vraagjes die je in de voorbereidende taak hebt neergeschreven in de padlet om zicht te krijgen op de situatie op de boerderij. De informatie die we tijdens het bedrijfsbezoek hebben meegekregen brengen we in kaart. We sommen de gegevens op die we uit het onderzoek van de omgeving hebben gevonden. Je mag je STEM-map aanvullen met eigen nota’s, zoals het overzicht. |
| Media | Pen en STEM-map |
| Doelstelling | Je leert een onderscheid maken tussen de positieve en negatieve gevolgen van de landbouw op de natuur. Het is van belang kritisch na te denken en dat wordt in deze fase gestimuleerd. Je licht de activiteiten toe van de boer die we leerden kennen tijdens het bedrijfsbezoek. (ET 11.5) |
| Techniek | Doceren / Onderwijsleergesprek De leerkracht vertelt je meer over: - de doelstelling van het project, - wat van jou verwacht wordt tijdens en op het einde van het project, - het tijdspad dat jullie zullen doorlopen, - leerstof NTW – de abiotische en biotische factoren. Vul je STEM-map aan met inhoudelijke informatie die je gekregen hebt in de les natuurwetenschappen Al deze informatie vind je terug op deze pdf, hou hem goed bij. |
| Doelstelling | Je somt de rollen op van de biotische en abiotische factoren die je uit het onderzoek ter plekke constateerde.(6.34) |
| Evaluatievorm | Eventueel kan de leerkracht over het stukje leerstof een klein testje geven om te zien of iedereen goed mee is. |
| Doelstelling | Een nieuw ontwerp bedenken van een 'landbouwmachine' die minder schadelijk is voor de natuur. STEM-map met daarin: - je bedenkt met jouw groepje een idee door middel van minstens 20 schetsen of ideeën - jullie keuze voor dat specifieke idee moet worden verantwoord - informatie moeten jullie bijhouden en samenvatten - jullie presentatie van het idee - een werkplanning en plan van prototype - de test die het prototype moet ondergaan - opsomming van de eventuele aanpassingen - een laatste presentatie met de boer erbij |
| Techniek | Reverse brainstorm “Hoe kunnen we via landbouw nog meer schade toebrengen/veroorzaken in de natuur.” Daar tegenover zou een oplossing moeten komen. Je gebruikt de techniek Reverse brainstorm (innowiz template). Op post-it’s schrijven/tekenen jullie alle voorgestelde oplossingen apart. |
| Media | Stiften, post-its, template 'Reverse brainstorm' (innowiz) |
| Doelstelling | Je beschrijft de slechte invloed van landbouw(-machines) op de natuur. Je vergroot de problematiek door te dramatiseren. Jullie stellen al eventuele oplossingen voor, om zicht te krijgen op wat er echt uit moet. |
| Techniek | COCD Wat zijn voor de klasgroep de belangrijkste zaken waarmee we aan de slag willen/ die we willen verbeteren? Jullie hangen de post it's op in een COCD-box. We kiezen op de assen samen met de klas zelf de dimensies. Bijvoorbeeld: haalbaarheid om uit te werken als prototype in klas en innovatie. We proberen de bij elkaar passende oplossingen samen te brengen om nog betere oplossingen te vinden. |
| Doelstelling | Na de klassikale toelichting van alle ideeën proberen jullie de hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden en trachten jullie in te zien wat vernieuwend is en haalbaar. Je onderzoekt de uitvoerbaarheid van ideeën rekening houdend met aangereikte criteria. (ET 15.2) |
| Techniek | List of demands Jullie hebben gekozen voor een ontwerpvraag. De klas lijst nu alle criteria op waaraan jullie uiteindelijke ontwerp zal beantwoorden. |
| Media | Pen + template 'List of demands' (innowiz) |
| Doelstelling | Je doorloopt een probleemoplossend proces waarbij kennis en vaardigheden uit meerdere STEM-disciplines geïntegreerd worden aangewend. (6.48) |
| Doelstelling | 1 vaste ontwerpvraag voor de gehele klas werd gekozen: Ons nieuwe ontwerp zal moeten voldoen aan de criteria op basis van de resultaten COCD bv: - energiezuiniger - werkend op groene energie -geen lawaai -lichter - … . Je kiest met de klas en leerkracht samen één criterium dat moet worden afgetoetst. Jullie prototype zal de test moeten doorstaan. Deze test wordt in samenwerking met de leerkracht uitgezet en alle prototypes doen dezelfde test. Bv. Voortbewegen over een oneffen vlak over 1 meter. De 'list of demands' wordt vertaald in een checklist door de leerkracht en dit instrument wordt dan gebruikt om het prototype aan te toetsen. De checklist bevat een zelf-evaluatie, peer- en leerkracht-evaluatie. Document/link in STEM-map. |
| Techniek | Groepen kiezen en organiseren 1) De leerkracht voorziet een spel om groepjes te vormen. 2) Eenmaal gorepjes gevormd, zetten jullie zich samen en organiseren zich tot een echte groep. - elke groep heeft communicatiekanaal - elke groep heeft zich georganiseerd naar verantwoordelijkheden en/of taken: a. wie alles bijhoudt, b. wie de tijd in het oog houdt c. wie communiceert met de leerkracht d. … 3) Jullie houden de gegevens steeds bij in de STEM-map. |
| Media | Spelinstructie + pen & evaluatieinstrument 'rubric met radarplot' |
| Doelstelling | Je toont aan dat je basisvaardigheden hebt om digitaal inhouden te creëren en te delen. (transversaal) (4.1) Je toont ook dat je digitaal kan samenwerken, kan communiceren en participeren aan initiatieven. (4.2) (transversaal) |
| Evaluatievorm | - elke groep heeft communicatiekanaal - elke groep heeft zich georganiseerd naar verantwoordelijkheden/taken Deze zaken kunnen worden achterhaald met een rubric en een visualisatie via radarplot. Dit gebeurt bij aanvang, in midden van project en op het einde. Op die manier kan een evolutie zichtbaar zijn. Zowel leerling, peer en leerkracht kunnen dit invullen. |
| Techniek | Conceptual blend Je plaatst een kernwoord in midden van het blad en maakt associaties. Daarna mogen jullie lukraak 2 woorden koppelen en ideeën bedenken. |
| Media | Pen, stiften, template 'Conceptual blend'(innowiz) |
| Doelstelling | Je leert ideeën uitvinden voor een uitdaging aan de hand van technieken en in een gestructureerd en afgebakend kader. (ET 15.1) |
| Techniek | 6-5-3 brainsketching Om jullie ideeën tot een ontwerp te laten komen ga je al tekenend aan de slag en geef je deze ideeën door aan elkaar. Eindresultaat is (minstens) 16 ideeën! |
| Media | Stiften, pen en per persoon een template '6-3-5 brainsketching' (Innowiz) |
| Doelstelling | Je leert nog veel meer ideeën genereren, out of the box denken, grenzen verleggen. (15.1) |
| Techniek | Battle met toelichten van IDEEËN aan je groepsleden De verschillende ideeën moet en jullie nu eerst op papier zetten, som zal je die een beetje moeten toelichten aan elkaar. Sommige zijn dezelfde of kunnen gereduceerd worden tot één idee. Je weegt nu de ideeën af ten opzichte van elkaar door middel van de checklist te gebruiken. |
| Media | Pen + checklist |
| Doelstelling | Je rangschikt verschillende ideeën rekening houdend met aangereikte criteria. (ET 15.2) |
| Techniek | Future swot Nu gaan jullie dit gekozen idee verfijnen. Wat is erg sterk aan dit idee, waar scoort het wat minder? Je bekijkt mogelijk bedreigingen en kansen. Dit is de voorbereiding om jullie idee voor te leggen aan de leerkracht. Alle ideeën worden netjes bijgehouden. Het gekozen idee wordt nu duidelijk getekend, verwoord. Dit komt in de STEM-map! Het wordt voorgelegd aan de leerkracht en verdedigd adhv de checklist. |
| Media | Pen + template 'Future Swot' (Innowiz) + checklist |
| Doelstelling | Leerkracht heeft een kijk op het gevormde idee en de sterkte van het idee en geeft feedback. |
| Evaluatievorm | Het idee wordt door jullie zelf beoordeeld door het naast het eisenpakket te leggen via de checklist. |
| Doelstelling | Een concrete oplossing om de schade van de landbouw aan de natuur te verminderen / te voorkomen. |
| Evaluatievorm | Idee moet voldoen aan de opgestelde 'list of demands' & voorzien zijn van een kritisch informatie (Sterktes/zwaktes). |
| Techniek | Je kan nu met de feedback van de leerkracht aan de slag om de Future SWOT verrijken met de opmerkingen. |
| Techniek | Onderwijsleergesprek of checklist om te helpen bij het zoeken naar correcte info bij het stap voor stap onderzoeken Afhankelijk van welk idee jullie gekozen hebben is er nood aan extra informatie over hoe, wat , waarom. Je groepje zal samen moeten achterhalen via een gericht data onderzoek. eventueel gestuurd door de leerkracht, wat er nodig is en waar dit te vinden. Jullie plan van aanpak kan worden voorgelegd aan de leerkracht. |
| Media | Boek 'Dipster: betrouwbaarheid van bronnen (digitale geletterdheid) + enkele voorbeelden van de leerkracht': - Wat is er ter beschikking op school? - Waar kan je als leerling mee aan de slag? - Moet er nog verder uitleg gegeven worden over een specifiek onderdeel theorie? |
| Techniek | Bronnen raadplegen. |
| Doelstelling | Jullie leren bruikbare bronnen raadplegen via een aangeleerde zoekstrategie om antwoorden te vinden. (13.3) Jullie gaan kritisch om met gevonden informatie. (13.5) |
| Techniek | Nu je alle informatie hebt verzameld kan je antwoorden vinden op de vragen. Vergeet niet steeds te vermelden waar je de informatie gevonden hebt. Dat heet ‘bronvermelding’. bv: Welke spanning kan een zonnepaneel geven, hoe kan dit worden opgevangen? |
| Media | Bronnen + instructiekaart 'correct bronvermelding' |
| Doelstelling | Jullie verwoorden duidelijk hoe jullie het ontwerp zien en welk materiaal je hiervoor nodig zal hebben. |
| Techniek | In jullie groepjes ga je verder met de taakverdeling. Taken en deeltaken worden opgelijst om tot het prototype te komen. Een voorbeeldje: Materialenlijst opmaken Machine reserveren Tekening/plan maken ... |
| Techniek | Peerevaluatie Het ontwerp van je klasgenoten mag je nu zelf voorzien van feedback. Je mag dat doen op volgende manier: Noteer 2 plus- en 2 minpunten van het ontwerp. Leerkracht is coach en zal rondlopen en er kunnen vragen gesteld worden om meer duidelijkheid te krijgen. |
| Doelstelling | Je leert anderen op een opbouwende manier feedback geven. |
| Techniek | Scrumming Daarna wordt beslist door de groep wie wat doet wanneer dit klaar moet zijn in dit overzicht willen we ook kunnen zien of iemand klaar is met de taak. Dit kan gecoached worden door de leerkracht, of leerlingen kunnen zelf aan de slag met het scrumbord. |
| Media | Scrumbord (groot blad, poster, digitale tool bv. trello) + pen / stiften |
| Doelstelling | Jullie werken samen en dragen allemaal jullie steentje bij in de uitwerking van een gezamenlijk resultaat. (ET 5.5) Indien handbediende machines gebruikt worden, elektrische circuit opgezet worden moeten deze steeds voor inschakelen getoond worden aan de leerkracht. Jullie gebruiken de voorziene technische systemen op een correcte en veilige manier. (ET 6.37) |
| Evaluatievorm | Dit wordt meteen voorgelegd aan de leerkracht om eventueel nog wat bij te sturen. |
| Doelstelling | Het prototype moet voldoen aan de criteria van de ontwerpvraag, die we in de checklist hebben opgelijst. |
| Techniek | Demo-test Je zal nu jullie prototype moeten testen en evalueren. Deze test wordt in samenwerking met de leerkracht uitgezet en alle prototypes doen dezelfde test. Bv. Prototype moet voortbewegen over oneffen oppervlak met een minimum van 1 meter. |
| Media | Testplatform |
| Techniek | Onderzoeksverslag De testresultaten en bevindingen noteer je in een onderzoeksverslag. Stop dit in je STEM-map. |
| Media | Pen + papier en/of laptop + instructiekaart 'Opstellen onderzoeksverslag' |
| Evaluatievorm | Het onderzoeksverslag zal de criteria afvinken die deel zijn van het eisenpakket – checklist. |
| Techniek | Intervisie De problemen die door de test aan het licht kwamen worden nu door in je groepje besproken en nieuwe voorstellen om zaken aan te passen worden eventueel uitgedacht. |
| Doelstelling | Na eventuele voorstellen voor aanpassingen kunnen aanpassingen nog gebeuren indien daartoe tijd is. Het product moet worden gefotografeerd. De foto komt in de STEM-map. |
| Evaluatievorm | Het product bestaat uit een prototype, een verslag en een presentatie. |
| Techniek | Presentatie en projectwall voorbereiden Jullie vinden een creatieve manier om je ontwerp voor te stellen op een duidelijke en overzichtelijke manier • aan de hand van een poster • of videomontage die loopt • collage • … Het is de bedoeling dat jullie ontwerp tijdens de tentoonstelling hierdoor meer verduidelijkt wordt, zodat iedereen het belang en de sterke punten van jullie ontwerp begrijpt. Dus zet in de verf waarom jullie product zo fantastisch is. Het is alsof het een reclamestunt is, maar met iets meer info. Een video kan in een loop draaien, maar mag maximum 3 min duren. |
| Media | afhankelijk van presentatievorm + checklist 'presentatie 2' |
| Doelstelling | Je mag je op een creatieve manier uitdrukken en je talenten inzake voorstellen van je product laten zien. (ET2.7) |
| Evaluatievorm | De presentatie voldoet aan verschillende criteria opgesteld in een checklist 'presentatie 2' Deze checklist is opgesteld ism de leerkracht Nederlands die enkele van de ET dan ook kan aantonen. |
| Techniek | Tentoonstelling + projectwall Het prototype wordt ook uitgezet. De passanten kunnen jullie STEM-map bekijken om eens het proces te zien die jullie hebben doorlopen. Deze tentoonstelling kan worden bijgewoond door ouders en door de belanghebbende 'de boer'. Jullie zijn aanwezig bij je ‘standje’ en kunnen vragen beantwoorden van de aanwezigen. |
| Techniek | Presentatie Aan de hand van het tentoongestelde materiaal zal elk groepje van de klas hun visie en ontwerp voorstellen in maximum 10 min Daarna volgt een mogelijkheid tot vraagstelling door de jury in 5 min. Jullie stellen enkel de visie en het ontwerp en prototype voor. Het is niet de bedoeling om heel de weg ernaartoe voor te leggen aan de jury, het is de boer die je moet overtuigen van jullie product. |
| Doelstelling | Jullie presenteren in het Standaardnederlands (ET2.10) De presentatie en de STEM-map moet ook aantonen hoe jullie hebben samengewerkt: (ET 4.1 en 4.2) |
| Evaluatievorm | De presentatie voldoet aan verschillende criteria opgesteld in een checklist 'presentatie 2'. Deze checklist is opgesteld ism de leerkracht Nederlands die enkele van de ET dan ook kan aantonen. Radarplot wordt laatste keer ingevuld. Leerkracht kan ook zien of de groep gegroeid is in enkele van de onderdelen. |