Eenzaamheid

Context

3de graad secundair onderwijs
Integrale opdrachten
17 lesuren

Doelen

Formuleren van onderzoeksvragen.

Opstellen, afnemen en verwerken van interview met een specifieke doelgroep.

Analyseren van verwachtingen, behoeften, beperkingen van de doelgroep.

Bewust kiezen voor een oplossing rekening houdend met de resultaten vanuit het onderzoek.

Verwoorden van een genuanceerd standpunt.

Startuitdaging

Onderzoek wijst uit dat participatie eenzaamheid kan verminderen maar één groot probleem: eenzaamheid verhindert ook participatie.

ONO bord


  • open
  • begrensd
  • gesloten


Stap per stap


swap_vert Gesloten
timer 40 min
people klassikaal

Informeren

Techniek Documentaire
Media Aflevering uit de human interest reeks 'Eenzaamheid', waarin het taboe over eenzaamheid bespreekbaar wordt gemaakt in een reeks portretten van eenzame mensen uit alle generaties.
Doelstelling Inzichten verwerken rond het thema 'eenzaamheid'.

swap_vert Gesloten
timer 15 min
people klassikaal

Informeren / Definiëren

Techniek Mindmap
Door de aangereikte informatie uit te werken in een mindmap krijgen jullie zicht op onder meer de soorten eenzaamheid (sociale en emotionele) en de risicofactoren die de kans op eenzaamheid kunnen vergroten.
Media Balpen + papier (eventueel Innowiz-template 'Mindmap')
Doelstelling Structureren van informatie.

swap_vert Gesloten
timer 10 min
people klassikaal

Bedenken

Techniek Post-it methode
Brainstorm rond welke doelgroepen vaak eenzaam zijn, dit om het stereotype beeld van de 'eenzame mens' te doorbreken. Eenzaamheid wordt namelijk sterk geassocieërd met de oudste, alleenstaande, zorgbehoevende ouderen, waardoor we vele mensen uit het oog verliezen die zich echt eenzaam voelen.

Om een uitgangspunt en inspiratie te geven aan de post-it methode om stereotype te doorbreken kan je eventueel foto's van allerlei mensen op het bord hangen.
Media Post-its + balpen
Doelstelling Definiëren van doelgroepen die vaak eenzaam zijn.

swap_vert Gesloten
timer 15 min
people per 3/4

Kiezen

Techniek Forced ranking
Welke doelgroep heeft het meest nood aan een oplossing?
Media Balpen + papier (eventueel Innowiz-template 'Forced ranking')
Doelstelling Selecteren van een doelgroep.

swap_vert Begrensd
timer 30 min
people per 3/4

Definiëren

Techniek Vragenmuur + formuleren van onderzoeksvraag
Media Balpen + papier + mindmap + criteria 'onderzoeksvraag'.
Doelstelling Formuleren van een betekenisvolle en afgebakende onderzoeksvraag.

swap_vert Begrensd

Onderzoeksvraag

Techniek Leg je onderzoeksvraag voor aan de leerkracht ter controle.

swap_vert Open
timer 50 min
people per 3/4

Voorbereiden

Techniek Interview
Contacteren van de gekozen doelgroep (gegevens opzoeken, voorbereiden telefoongesprek en/of mail).
Zorg voor een goed geordend gesprek en een goed doordachte vragenlijst. Dit schud je niet zomaar uit je mouw. Hoe beter de voorbereiding, hoe gerichter de vragen, hoe beter de kwaliteit van het interview.

Jullie hoeven niet alleen verbaal te werken. Laat eventueel ook foto's zien en stel daarover vragen...

Hou bij het opstellen van de interviewvragen rekening met de complexiteit van het onderwerp en de pijnlijke, negatieve ervaringen die het onderwerp naar boven kan halen.

De afspraken om alle informatie vast te leggen moet eveneens op voorhand bepaald worden per groep. Zal iemand alles noteren? Of neem je het gesprek op? Wik en weeg de voor- en nadelen vooraleer je een keuze maakt.
Media Balpen + papier / computer
Doelstelling Voorbereiden interview.

swap_vert Open
timer 100 min
people per 3/4

Informeren

Techniek Bezoek aan doelgroep + afname interview
Omwille van de complexiteit van het onderwerp vergt de afname van het interview een omzichtige aanpak. Wees je hiervan bewust.

Vraag steeds de toestemming om het gesprek - al dan niet digitaal - vast te leggen, personen en/of persoonlijke spullen te fotograferen,...

Toon belangstelling en respect voor de geïnterviewde als individu, breng begrip en sympathie op voor zijn of haar standpunt en wees bereid om rustig naar hen te luisteren zonder te onderbreken.

Pas jullie taal en spreektempo aan.
Media Balpen + papier / computer
Doelstelling Onderzoeken behoeften, vragen, problemen en randvoorwaarden om inzichten te krijgen in de problematiek om tot betere initatieven te komen.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people per 3/4

Concluderen

Techniek Stakeholdermapping, persona of problem tree.
Media Templates (eventueel Innowiz-templates 'stakeholdermapping', 'persona' of 'problem tree') + balpen + stiften
Doelstelling Waarnemingen en informatie op een objectieve en kritische manier voorstellen + eigen conclusies kunnen verantwoorden.

swap_vert Begrensd
timer 20 min
people per 3/4

Definiëren

Techniek List of demands
Eenzaamheid is een complex gegeven dat je niet in een handomdraai kan oplossen. Je kan dus niet zomaar een oplossing uit je mouw toveren. Het is belangrijk om het probleem duidelijk te definiëren vooraleer je een ontwerpidee kan uitwerken. Dit kan ondermeer door na te denken waaraan de oplossing moet voldoen. Aan de hand van de techniek 'List of demands' defineer je een ontwerpvraag.
Media Balpen / stiften + papier (eventueel Innowiz-template'List of demands').
Doelstelling Opstellen criteria waaraan de oplossing moet voldoen + formuleren van ontwerpvraag.

swap_vert Begrensd
timer 20 min
people 2 groepen

Reflecteren

Techniek Evaluator Pitch
Groep 1 pitcht zijn ontwerpvraag aan groep 2 en omgekeerd. Reflectie via peer evaluatie + aanpassing / aanvulling ontwerpvraag.
Doelstelling Presenteren en aanpassen van ontwerpvraag.

swap_vert Begrensd

Ontwerpvraag


swap_vert Begrensd
timer 30 min
people per 3/4

Bedenken

Techniek 6-3-5 brainsketching
In groep nadenken over mogelijke initiatieven om eenzaamheid aan te pakken voor je gekozen doelgroep.
Media Balpen + per leerling min 1 blad papier (of eventueel per leerling Innowiz-template '6-3-5')
Doelstelling Stimuleren van creativiteit.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people per 3/4

Kiezen

Techniek COCD-box
Om één idee te selecteren.
Media Balpen + papier (of eventueel Innowiz-template 'COCD-box')
Doelstelling Beargumenteren van keuzes bij het oplossen van dit probleem.

swap_vert Begrensd
timer 15 min
people per 3/4

Definiëren

Techniek Future SWOT
Aftoetsen of de uiteindelijke keuze wel een oplossing is voor de doelgroep (aftoetsen aan de hand van de 'list of demands' en/of het idee te verwezenlijken is binnen dit project.)
Media Balpen + papier (of eventueel Innowiz-template 'Future SWOT')
Doelstelling Beargumenten van keuzes bij het oplossen van dit probleem.

swap_vert Begrensd

Idee


swap_vert Begrensd
timer 50 min
people per 3/4

Reflecteren

Techniek Aftoetsen van ontwerpidee bij de doelgroep (persoon die je hebt geïnterviewd) + eventueel bijsturen.
Doelstelling Voorstellen ontwerpidee + beargumenten van keuzes.

swap_vert Open
timer 50 min
people per 3/4

Voorbereiden

Techniek Opstellen werkplan + voorleggen & beargumenteren aan de leerkracht.
Media Balpen en papier (of eventueel scrumbord).
Doelstelling Opstellen van een stappenplan om het ontwerpidee te concretiseren.

swap_vert Open
timer 240 min
people per 3/4

Maken

Techniek Opvolgen eigen werkplan.
Media Afhankelijk van eigen werkplan.
Doelstelling Ontwerpen van een oplossing in functie van de behoeften, vragen, problemen, eisen en beperkingen.

swap_vert Open

Prototype


swap_vert Open
timer 30'
people per 3/4

Voorbereiden

Techniek Voorbereiden presentatie
Aanpak = eigen keuze. Jullie krijgen wel criteria waaraan de presentatie moet voldoen (oa de beschikbare tijd, doel van de presentatie,...).
Media Balpen + papier en/of computer + criteria 'mondelinge presentatie'

swap_vert Open
timer 50'
people per 3/4

Presenteren

Techniek Eigen keuze
Doelstelling Presenteren van relevante informatie, rekening houdend met de opgelegde criteria, aan begeleidende leerkracht en contactperoon doelgroep.

swap_vert Gesloten
timer 20'
people per 3/4

Reflecteren

Techniek SWOT-analyse
Via een SWOT-analyse denken jullie in groep na over wat zowel goed als fout liep, wat er de volgende keer beter kan etc.
Doelstelling Reflecteren over het proces.

swap_vert Gesloten
timer 10'
people individueel

Reflecteren

Techniek Blobpitch
Via de blobpitch geef je aan hoe je je voelde tijdens dit project, dit door aan te geven met welk mannetje je je definieert en waarom.
Doelstelling Reflecteren over het proces.